Meme Ödemi Nedir?
*Yüksek verimli inek ve düvelerde doğumdan sonra ve doğumdan
önce görülebilen bir çeşit hastalık problemidir. Meme ödemi, memelerde ve
çevresindeki dokularda fazla miktarda sıvı birikmesi ile ortaya çıkmaktadır ve
bu sıvı da memenin şişmesine ve gergin bir hal almasına neden olur.
İneklerde Meme Ödeminin Oluşmasının Nedenleri
*Meme ödemi, daha çok ineğin yediği yemle alakalı olup,
eksik tuz ve enerji alımı sonucunda oluştuğu bilinmektedir. Bu sorun sürede,
kontrol altına almada her zaman başarılı olmayabilir.
*İneklerde meme ödeminin oluşmasının en önemli nedeni;
ineğin kuruda iken yanlış beslenmesi ya da doğum öncesinde yapılan beslenme
hataları ile ilişkilidir.
*Meme ödemi, Mastitis ile birlikte görülebilir. Ancak daha
sık olarak Mastitis ile beraber şekillenmez. Onu hala burada tartışmak
uygundur. Ödem, vücut sıvılarının vücut hücreleri ve damarsal yollar dışına
aşırı birikmesidir. Şişme, enfeksiyon veya yaralanmaya tepki olarak oluşan bir
ödeme şeklidir. Meme enfeksiyonu olmadan ve özellikle ilk defa süt veren
hayvanlar için meydana gelen bir fizyolojik ödem oldukça yaygındır. Doğumdan
bir kaç gün sonra genellikle kaybolur ve herhangi bir probleme sebep olmaz.
Ancak birkaç süt düvesi, biraz bakma ihtiyaç gösteren ciddi ve ısrarcı bir ödem
geliştirir.
Ödem Testi
*Fizyolojik ödem, akut mastitisten kaynaklanan şişkinlikten
kolayca ayırt edilebilir. Ödem, bir taraftan genellikle simetriktir, bütün
memenin alt üçte birinde olur ve bazen de ileriye bel cidarına yönelir. Mastitis,
çoğunlukla meme benzinin sadece dörtte birini veya yarısını etkiler. Bundan
başka ödem enfeksiyon gibi ısı öğretmez. İleri bir test olarak, şiş alana bir
parmağınızı bastırın. Bu şiş yer ödem ise, uygulanan basınç hücre dışı
sıvıların basınç alanından dışarı çıkmasını zorlar, birkaç dakika süren bir
çukur bırakır. Bu işlem ödem için iyi bir teşhis testidir.
*Bazı kalıtsal hazırlayıcı etkenler bulunsa da, meme
ödeminin sebepleri muhtemelen çoktur. Doğumdan önce egzersiz yokluğu belirgin
bir faktördür ve doğumdan önceki haftalar boyunca yüksek proteinli bir aksiyon
veya fazla tuzun bu probleme katıldığına dair bazı deliller bulunur.
*Şişme, genellikle doğum,
süt sağımı veya buzağının emmesini takiben tedrici olarak dinmeye
başlar, özel bir bakım gerekmez. Ancak birkaç hayvanda süt sağımını ve ineğin
yürümesini engelleyecek kadar ciddi olabilir. Bu durum da amaç, aşırı sıvının
genel dolaşıma geri emilmesini sağlamaktır ve kan sirkülasyonunu arttıran veya
teşvik eden herhangi şey yardımcı olur. Egzersiz ve masaj, özellikle yardımcı
uygulamalardır. Sıkça uygulanan değişimli sıcak ve soğuk paketlerde, yumuşak
bir merhemle masajın yaptığı gibi yardım edecektir. Bu tedbirler herhangi
gelişme sağlamazsa, veteriner hekiminiz ödemin giderilmesine yardımcı olacak
olan oral veya intravenöz diüretikler (idrar söktürücü) verebilir. Birkaç inek
bireyin de birkaç hafta veya ay süreyle, özellikle arka dörtte birinin alt veya
gerisinde beklenen hafif ödem sabit kalır. Dokunulduğunda oldukça sert görünür
ve bunu gidermek için gösterilen çabalara mukavemet eder, şeker ki zararlı
değildir ve az öneme sahiptir.
İneklerde Meme Ödemi Tedavisi
*İneklerin kuru dönemdeki rasyonda tahıllar fazla miktarda
içerdiği için, protein-enerji oranı dengeli bir şekilde dağıtılmayacak ve bu
durum da meme ödemi riskini ortaya çıkartacaktır. Dolayısıyla Protein ve Enerji
oranı dengeli dağıtılması gerekmektedir.
*Kuru dönemde yapılan Rasyonlarda, 40 mg/kg çinko ve 1200
IU/gün oranında E Vitamini bulunmalıdır. Rasyonda çinko, C ve E vitaminin eksik
olduğunda, meme dokusunda Oksidatif stresini artıracaktır.
*İnekler kuru dönemde iken aşırı miktarda Potasyum verilmesi
sonucu, vücutta su tutumuna yol açarak memede ödem oluşmasının riskini
artmaktadır. Kuru dönemde ineklere %2 oranında potasyum verilmesi gerekir.
Dolayısıyla kuru dönemde iken ineklere potasyum oranı düşük olan yemler verilmesinde
fayda vardır. Örneği; Mısır slajı, kuru ot veya saman verilerek potasyum oranı
dengelenir. Günlük olarak verilecek potasyum miktarı 250 gramı geçmemelidir.
*Yine kuru dönemde aşırı miktarda tuz alımı sonucunda,
vücutta su tutulmasına neden olup meme ödeminin oluşmasına zemin hazırlar.
İneğin günlük olarak tuz alımı 30 gramı geçmemelidir.
*Kuru dönemde magnezyum miktarı bakımından düşük bir rasyon
ile ineğin beslenmesi sonucunda meme ödemi riski artar. İneğe günlük olarak
verilecek magnezyum miktarı % 0,4 olmalıdır.
*Sık sağımın yapılması tedaviye olumlu etki yapar.
*Meme ödeminde arta meydana gelmiş ise sıcak masaj, daha
yeni oluşmaya başlamış ise de buzla masaj yapılması faydalı olacaktır.
*Uzun sürece tedavisi yapılmayan memelerde ödem kalıcı
olabilecektir. Ayrıca sarkık memelere yol açacaktır.
*Meme ödeminin ilaç tedavisinde isi; idrar söktürücüler,
Antienflamatuar ilaçlar ve buzağılama sonrası oluşacak olan vakıalar için
Deksametazon Preparatları kullanılabilir.
0 Yorumlar