Holstein, Simental ve Jersey Sığır Irkının Özellikleri

Holstein İneğinin Özellikleri(Siyah Alaca)

*Holstein sığır ırkının anavatanı Hollanda’dır ve daha çok Frizya bölgesinde yetiştirilir. Bu bölgede yaşayanlar yıllardır sadece Holstein damızlık ineklerini yetiştirmişlelerdir ve bu ineklerin saflığını korumuşlardır. 19. Yüzyılın sonlarında Holstein ırkı bütün dünyaya yayılmaya başlamıştır. 1960 yılların başlarında Tarım Bakanlığının girişimi ile Türkiye’ye gelmiştir. Hollanda süt sığır ırkı bulunduğu ülkeye göre isimlendirilmiştir.

*Türkiye ‘de: Hollanda İneği – Holştayn – Holştayn inek – Siyah beyaz alaca ( Bazı bölgelerimizde holştayn inek deyimi yaygındır. )

*Almanya ‘da: German frizyan

*Ingiltere ‘de: İngiliz frizyan

*Amerika ‘da: Holstein frizyan gibi isimlerle anılmaktadır.

*Hollanda‘dan diğer Ülkelere 19. yy ortalarından itibaren götürülmeye ve yetiştirilmeye başlanmış olan Hollanda damızlık inekleri, götürülen ülkelerde melezleme çalışmaları yapılmıştır. Bu melezleme çalışmaları da başarı ile sonuçlanıp bulunduğu ülkenin sığırcılığında belirleyici rol oynamıştır.

*1960 yılından itibaren ülkemizde Tarım Bakanlığı tarafından getirilen Hollanda damızlık sığırları, Ege – Marmara bölgelerinde Suni tohumlama yolu ile vatandaşın elinde bulunan yerli ırkla melezleme çalışması yapılmıştır. Daha sonraları Devlet tarafından yapılan bu suni tohumlama çalışmaları Akdeniz Bölgesinde devam etmiştir.

*Marmara ve ege bölgelerinde yoğun olarak yetiştirilmektedir. Zamanla Akdeniz bölgesinde de yaygınlaşmıştır. Çok kolay tanınabilir. Çünkü bedeni siyah ve beyaz parçaların birleşmesiyle renklenir. Gayet iri yapılıdırlar. Amerika’dan getirilenlerin süt yönü üstündür.

*Hollanda dan getirilenlerin et yönü üstündür. Memeleri büyük ve yumuşaktır. Serin iklimi olan yerlerde bu hayvanlar daha verimli olurlar. Bakım ve beslenme şartları iyi olursa, bu ırkla çok verimli ve karlı bir hayvancılık yapılabilir. Az verimli yerli ırklarımız Holştayn ırkı hayvanlar ile melezlenince yerli hayvanlara göre daha çok verim elde edilmektedir.

*Hollanda süt inekleri tipik bir mera hayvanıdır. Genelde dişi Hollanda inek damızlık süt hayvanı olarak kullanılır. Hollanda ineklerinin süt verimi yüksektir. Holştayn erkek danalar besi yönünden oldukça elverişlidir. Bir günde yanında 1000 Gr üzerinde canlı ağırlık artışı sağlayabilir.

*Hollanda damızlık inekleri tam bir süt hayvanıdır. Hollanda süt ineğinin vücut yapısı baştan arkaya doğru genişleyerek, bir süt hayvanı olduğunun özelliğini gösterir. Memeler gayet dolgun ve büyüktür. Süt damarları geniş, uzun ve belirgindir. Tüyler kısa parlak görünümlüdür. Siyah beyaz renkler bütün vücudu sarar.( Sığırların Dış Görünüşe Göre Sınıflandırılması )

*Hollanda inekleri Türkiye’ de bulunan diğer sığır ırklarına göre hastalıklara daha hassastırlar. Onun için hastalıktan korunma mücadelesi tam olarak yapılmalıdır. ( Bütün Hastalıklara karşı aşılamaları ile İç ve dış parazit mücadelesi zamanında yapılmalıdır. ) ( Sığırlarda İç ve dış Parazitlerle Mücadele )

*Hollanda inekleri Dünyanın en iyi Süt İneği ırkı olarak yetiştirilmektedir. Bu özelliklerinden dolayı Hollanda inek fiyatları diğer süt hayvanı ırklarına göre yüksek olmaktadır. 

Hollanda (Holstein) İneği Yılda Ne Kadar Süt Verir?

*Türkiye de Hollanda ineklerinin bir laktasyonda süt verimi inek başı ortalama 4.500 ile 5.500 Litre civarındadır. iyi bir bakım ve beslenme ile 5.500 – 6.500 litreyi geçen çiftlik sayısı gittikçe artmaktadır. Amerika ve bazı Avrupa ülkelerinde bu rakam 7.000 Litreyi geçmektedir. Bizdeki bu farkın en önemli sebepleri bakım, beslenme ve seleksiyon hatalarından kaynaklandığı bilinmektedir. ( İneklerin Süt Verimi Nelere Bağlıdır?)

*Hollanda ineğinin sütteki yağ oranı beslendiği gıda türüne göre değişim gösterdiğinden% 3. 5 ile 3. 8 arasındadır.

Holstein İneği Günde Ne Kadar Süt Verir?

*Ülkemizde Holstein İneğinin günlük süt verimi bölgeden bölgeye değişir. Bu faklılıkların nedeni beslenme ve genetik yapısından kaynaklanır. Holstein ineği, bazı bölgelerimizde günde 15-20 litre süt verirken, bazı bölgelerimizde ise 42-45 litreye kadar çıkmaktadır. Avrupada ise bu oran günlük süt verimi 80 litreye kadar çıkabilmektedir.

Simental İneğinin özellikleri

*Kaslı-kalın kemikli, iri bir ırktır.

*Genellikle ilk tohumlama yaşı diğer ırklara göre biraz daha geçtir.

*450 kg canlı ağırlığına veya 18 aylığa ulaşınca ilk tohumlama yapılması önerilir.

*Buzağıların doğum ağırlığı yaklaşık olarak 40 kg civarındadır.

*İyi meradan yararlanma özelliğine sahiptir.

*inekleri kolay idare edilirler.

*Güç doğum ihtimali vardır. Bu ihtimal bazen %14'ü bulabilir.

*Bulunduğu iklime kolay adaptasyon gösterip, kuru-nemli, sıcak-soğuk, iklimlere uyum gösteren bir ırktır.

*Simentaller, etçi-sütçü kombine ırk olma özelliğine sahiptir.

*Dünyada genellikle Hereford ile melezlenerek birinci melezler (F1) elde edilmek amacıyla kasaplık dana üretiminde kullanılır. Bazı ülkelerde de Brahman(Bos indicus) ile melezlenerek sıcağa dayanıklı Simbah ırkı elde edilmiştir.

*Renk sarı-beyaz veya kırmızı-beyaz alacadır.

*Mutlaka baş, alın ve kirpik beyaz renktir.

*Erkek ve dişileri boynuzludur.

*İklim şartlarına kolay bir şekilde adapte olur.

*Ömürleri uzundur.

*Yüksek döl verimi özelliğine sahiptir.

*Annelik içgüdüsü yüksektir.

*Sağlık problemi azdır.

*Birçok özelliklerinden dolayı yetiştiricilerin öncelikli tercihidir.

Simental İneğinin verim özellikleri

1. Canlı ağırlığı erkeklerde: 1100 – 1400 kg; Dişilerde ise: 600 – 900 kg
2. Cidago yüksekliği: Erkek: 150 – 160 cm; Dişi: 138 – 150 cm
3. Gün bazında canlı ağırlık artışı: 1350 – 1600 gr/gün         
4. Et randımanı: %58

Simental İneği Yılda Ne Kadar Süt Verir

1. Süt verimi: 4.500 ton(5500 kg)
2. Yağ oranı: %4-4.2

Simental İneği Günde Ne Kadar Süt Verir?

*Ülkemizde Simentalİneğinin günlük süt verimi yöreden yöreye değişkenlik göstermektedir. Bu değişkenliklerin nedeni beslenme ve genetik yapısından kaynaklanır. Simental ineği, bazı yörelerimizde günde 15-20 litre süt verirken, bazı bölgelerimizde ise 40 litreye kadar çıkmaktadır. Avrupada ise bu oran günlük süt verimi 50-60 litreye kadar çıkabilmektedir.

Düvelerde Gelişim: 

6 aylıkken: 170-190 kg

12 aylıkken 330-360 kg

18 aylıkken 450-500 kg

 24 aylıkken 550-600 kg

( Dana-Düve Bakım ve Besleme )

Jersey İneğinin(Sığırın) Özellikleri

*Jersey sığır ırkı, sütünün yağ ve protein oranı bakımından diğer ırklar ile mukayese edildiğinde dünya üzerinden eşsiz bir ırktır. Dünya üzerinde tüm iklim koşullarında uyum sağladıklarından dolayı bir çok ülkede yetiştiriciliği yapılmaktadır ve bulunduğu bölgeye çok kolay adapte olur.

*Döl verimleri oldukça iyi olan bu ırk, sürüde uzun süre kalırlar.

*Ömür boyu süt veren ırktır diyebiliriz. Bu özelliği ile birçok ırkı geride bırakır.

*Jersey ineklerin ortalama ağırlıkları 350-500 kg arasındadır. Boğaların ağırlıkları ise 540-820 kg arasında değişir. Boğaları yaşlandıkça daha da aksi olurlar. İnekleri ise uysaldır.

*Jersey ineklerinin sütleri hem yağ, hem protein, hem de kalsiyum açısından oldukça zengindir. Özellikle birim süt miktarından üretilen tereyağı ve peynir miktarı yüksektir. Bu özelliği sayesinde peynir ve tereyağı üreticileri tarafından en çok aranan inek ırkıdır. Örneğin Jersey ineklerin sütü son derece eşsiz olup, protein oranı %3,6, yağ oranı %5,5-6’civarındadır. Yüksek peynir veriminin haricinde aynı zamanda kaliteli ve lezzetli peynir olma özelliği de vardır. Ortalama olarak 14-15 kilogram sütten 1 kg tereyağı elde edilir.

*Jersey sütü normal, bilinen klasik süt tanımından Protein olarak %18, Yağ olarak %25, Kalsiyum olarak ise %20-25 daha fazla değerlere sahiptir. Bu özelliğinden dolayı jersey ırkı Süt Humması (Doğum Felci=Hipokalsemi)’ye karşı bir yatkınlığı vardır. Fakat doğru besleme ve bazı yardımların zamanında verilmesiyle bu sorun ortaya çıkmadan önlenebilir.

*Jersey ırkı ineklerin renkleri genelde tek renklidir. Açık kahverengi ve sarıya yakın renge sahiptirler. Ayakları siyahtır ve çok dayanıklıdır. Vücutları hafif olma özelliğinden dolayı ayaklara binen yük azdır. Dolayısıyla topallık nadir görülür.

*Jerseyler boynuzludur. Genellikle boynuzlar buzağıyken köreltilir.

*İlk tohumlama yaşı 14 aylıkken yapılır. (Bazen 13-15.ayda da yapılır.)

*Mükemmel annelik iç güdüsüne sahiptir.

*Mastitis vakıasının görülme oranı oldukça düşüktür.

*Jersey inekleri döl tutma özelliklerinin yüksek olması sebebiyle yine tercih edilen sığır türlerinden bir tanesidir. Bu nedenden dolayı doğurganlık oranı oldukça yüksektir. Ayrıca doğumları da oldukça kolay olduğundan doğum esnasında gerek yavru kaybetme gerekse anneyi kaybetme olasılığı düşük seviyededir. Herhangi bir yardıma gerek duyulmaksızın doğum oranı %99’dur.

*Buzağının ilk ağırlığı yaklaşık olarak 25 kg civarındadır.

*İngiltere ile Fransa arasındaki Kanal Adalarından köken alan iki önemli sığır ırkı bulunur. Bunlardan biri Jersey, diğeri ise Guernsey ırkıdır. Jersey ırkı ülkemize getirilmiş fakat Guernsey getirilmemiştir. Jersey il başlarda Karadeniz Bölgemize yerleştirilmiş ve bu bölgede kolay adapte olmuştur. Diğer bölgelere de kolayca adapte olabilen ve olan bir ırktır.

*Jersey inekleri, yetiştiricileri besin ihtiyacı bakımından cezbeden inek türlerinden bir tanesi olmuştur. Bunun temel etkeni de az besinle yüksek verim alınabilmektedir ve besin ve su ihtiyacı da oldukça azdır. Tam bir mera ineğidir.

*Ilıman iklimini daha çok sevip, soğuk havalı iklimleri fazla sevmezler.

*Jersey ineklerinin memeleri oldukça büyük ve dolgundur.

*Kafa yapıları küçüktür.

*Ömrü uzundur.

*Jersey erkeklerin küçük yapıda olması nedeniyle et verimleri azdır. Dolayısıyla besicilikte tercih edilmeyen bir ırktır.

*Diğer birçok ülkede ve ülkemizde de erkek buzağıları küçük olmasından büyük bir popülasyon oluşacak kadar sevilmemiştir. Son yıllarda Dişi buzağı teknolojisiyle artık erkek buzağı sayısı minimum seviyeye indirildiğinden Jersey ırkı tekrar önem kazanmaya başlamıştır. Ayrıca son yıllarda gözde sütü A2/A2’nin Jersey ırkında bulunması da Jersey’e yönelmeyi hızlandırmıştır.

*Jersey ırkının bir diğer avantajları da birçok ülkede olmayan Kurban avantajına sahiptir. Dışkısı oldukça azdır. ABD’de özellikle gübre yönetiminin kolaylığı açısından seçilen bir ırktır. 

*Jersey, tükettiği yemi en iyi şekilde kaliteli bir süte, yağa ve proteine çeviren tek ırk olma özelliğine sahiptir.

Jersey İneği Yılda Ne Kadar Süt Verir?

*Ortalama süt verimi 5-6 bin kilogram civarındadır. Ancak son zamanlarda ABD’den spermaları ithal edilmeye başlanmıştır. Spermaları ithal edilen bu boğaların  kızlarının ortalama süt verimleri 9600-10400 kg arasındadır. 

Jersey İneği Günde Ne Kadar Süt Verir?

*Jersey ineği ülkemizde daha çok Karadeniz Bölgesinde yoğun olarak yetiştirilir. Jersey ineğinin günlük süt verimi bazı bölgelerde 10 litre bazı bölgelerde ise 15-18 litre arasında değişmektedir. Avrupada ise yapılan genetik çalışmalar sonucunda günlük süt verimi 40-50 kiloya kadar çıkmaktadır.